Przegląd metod terapii stawów i ściegien
Nowoczesne metody terapii stawów i ścięgien
1. Metoda tradycyjna oparta na iniekcji kwasu hialuronowego oraz leków przeciwzapalnych
Kwas hialuronowy jest głównym składnikiem mazi stawowej. Czynnik ten bierze aktywny udział w dyfuzji substancji odżywczych dla chrząstki. Produkowany jest przez komórki błony maziowej zwane synowiocytami. Kwas hialuronowy to substancja o dużym powinowactwie do wody, ma dużą lepkość, co z kolei sprawia, że ruchy w stawie przebiegają płynnie i bez tarcia, zapewnia optymalną pracę powierzchni stawowych.
Wskazania do podania kwasu hialuronowego:
- choroba zwyrodnieniowa stawów
- procesy zapalne toczące się w obrębie stawów
Wskazane 1-5 iniekcji w zależności od rodzaju użytego kwasu hialuronowego oraz stopnia rozwoju choroby
2. IRAP
Terapia IRAP należy do odłamu medycyny regeneracyjnej. Na świecie zaczęła być znana jako Orthokine i była używana w medycynie człowieka, następnie w medycynie koni, a teraz również małych zwierząt. Terapia opiera się na wykorzystywaniu naturalnych zdolności regeneracyjnych organizmu, dlatego uznawana jest za bardzo bezpieczną. Metoda ta polega na iniekcji dostawowej z autologicznej, kondycjonowanej surowicy ACS
IRAP zastosowanie:
- naturalna blokada zapalenia
- wykorzystanie naturalnych substancji wspomagających gojenie
- wolny od dopingu
- leczenie wszelkich chorób stawów oraz „tkanek miękkich” z objawami zapalenia
- działanie przeciwbólowe
- hamuje proces niszczenia chrząstek
- działa regenerująco na staw
IRAP jest metodą niezwykle skuteczną i bardzo bezpieczną. Nie powoduje powstawania efektów ubocznych ponieważ materiał w całości pochodzi od pacjenta.
3. PRP
PRP -Platelet Rich Plasma- osocze bogatopłytkowe
Osocze bogatopłytkowe (koncentrat trombocytarny) uzyskiwany jest po odwirowaniu z krwi danego konia pobranej na specjalny zestaw. Aktywacji płytek krwi towarzyszy sekrecja endogennych czynników wzrostu (IGF-1, PDF, TGFa1, VEGF i inne)
W naturalny sposób następuje:
- pobudzenie uszkodzonej tkanki do gojenia – różnicowanie się komórek,
- neowaskularyzacja
synteza międzykomórkowej macierzy ścięgna
Neowaskularyzacja jest bardzo ważna podczas gojenia się ścięgien, dlatego VEGF jest do tego niezbędnym czynnikiem.
Jednym z czynników ograniczających naprawę ściegien jest słabe ukrwienie tych miejsc.
Wskazania do zastosowania PRP:
- urazy ścięgien i więzadeł – jednokrotne podanie
- uszkodzenia i degeneracja chrząstki stawowej – trzykrotne wstrzyknięcie koncentratu w odstępach 2 tygodniowych
- zwyrodnienia kości i stawów
- złamania kości- podawanie PRP bezpośrednio do szczeliny złamania
4.Komórki macierzyste
Komórki macierzyste mające zdolność transformacji:
- embrionalne komórki macierzyste- w każdy typ komórek, nie wykorzystuje się ich ze względu na ich niekontrolowane podziały ->wysokie ryzyko nowotworzenia
- mezenchymalne komórki macierzyste (MSCs)- zdolność różnicowania się w chondrocyty, osteoblasty, komórki tłuszczowe, mięśniowe, kardiomiocyty itd..
Sposoby pozyskiwania komórek macierzystych:
a) pobieranie komórek macierzystych z szpiku mostka lub guza biodrowego
na stojącym koniu, w znieczuleniu miejscowym
szpik kostny jest aspirowany przez specjalną igłę- może być bezpośrednio wstrzyknięty w okolicę uszkodzonego ścięgna, albo poddany inkubacji
w szpiku kostnym oprócz komórek macierzystych występują także: IGF-1, czynniki przeciwzapalne, które wspomagają proces naprawy
inkubacja komórek macierzystych przez 2-4 tygodnie w laboratorium, w celu maksymalnego ich namnożenia, a dopiero po tym czasie ich wstrzyknięcie
do uzyskania korzystnego efektu należy podać ok. 2-10 mln kom. Macierzystych
b) pobieranie komórek macierzystych z tłuszczu:
w lokalnym znieczuleniu, z okolicy nasady ogona (duża ilość tłuszczu)
sterylne przygotowanie miejsca, nacięcie skóry i pobranie tłuszczu w ilości około 2 łyżek stołowych
badania wykazały, że u koni otyłych w 1 gramie tłuszczu można znaleźć 50 000 komórek, natomiast u koni wyścigowych w 1 g około 5 mln
po pobraniu, tkanka tłuszczowa transportowana jest do laboratorium, gdzie następuje oczyszczenie, inkubacja, a także podzielenie na dawki
ponieważ są one pobrane od danego konia i podawane temu samemu nie ma ryzyka wystąpienia reakcji alergicznej
Pobierane z tłuszczu i szpiku kostnego:
badania wykazały, że w tłuszczu jest dużo większa koncentracja komórek macierzystych niż w szpiku kostnym – 1 na 50 komórek w tłuszczu, a w szpiku 1 na 100 000
Wskazania:
- urazy ścięgien i więzadeł
- zapalenia kości i stawów
- przewlekłe zapalenia- ścięgien mięśni zginaczy powierzchownego i głębokiego palców, m. międzykostnego
- zwyrodnieniowa choroba
Komórki macierzyste pobrane z tłuszczu mogą zostać podane już w ciągu 48 godzin, posiadają także certyfikat gwarantujący ich sterylność.
5.Kombinacja PRP oraz komórek macierzystych
Kombinacja PRP oraz komórek macierzystych stanowi nową koncepcję leczenia urazów stawów, ścięgien i więzadeł. Jednoczesne podanie osocza bogatopłytkowego oraz komórek macierzystych skutkuje powiązaniem korzyści obu tych metod.
Dr n. wet. Mateusz Hecold
Lek. wet. Roma Buczkowska
Istnieje możliwość przeprowadzenia przedstawionych powyżej terapii stacjonarnie w ośrodku horses.org.pl. Terapia poprzedzona jest szczegółową diagnostyką ortopedyczną.